Cách Làm Xôi Xéo Thơm Ngon Chuẩn Vị Ngay Tại Nhà

Dạo bước trên những con phố Hà Nội vào buổi sớm, hẳn bạn sẽ không khó bắt gặp hình ảnh của những gánh xôi xéo giản dị mà ấm lòng. Mùi thơm của nếp nấu chín dẻo, vị bùi bùi của đậu xanh, mỡ hành beo béo, tất cả hòa quyện tạo nên một món ăn bình dị nhưng đầy cuốn hút.

Xôi xéo là món ăn sáng quen thuộc của người Hà Nội – Ảnh: Internet

Xôi xéo không chỉ là một bữa ăn lót dạ, mà còn là ký ức tuổi thơ, là hương vị gắn liền với đời sống biết bao thế hệ người Việt. Trong bài viết này, Hướng Nghiệp Á Âu sẽ cùng bạn khám phá cách làm xôi xéo truyền thống đúng chuẩn cùng những biến tấu hiện đại hấp dẫn, để bạn có thể tự tin thực hiện món ăn hấp dẫn này cho cả gia đình.

Xôi Xéo Là Gì? Nguồn Gốc Và Nét Đặc Trưng Của Xôi Xéo

Xôi xéo là món ăn truyền thống lâu đời của người Hà Nội, nổi tiếng với màu vàng đặc trưng và hương vị thơm ngon. Cái tên “xéo” bắt nguồn từ cách người bán dùng thìa xới từng lát đậu xanh cán mỏng đặt lên phần xôi nếp nóng hổi. Mỗi phần xôi xéo truyền thống thường gồm: xôi nếp dẻo, đậu xanh nghiền, hành phi vàng ruộm và mỡ gà (hoặc mỡ lợn).

Không chỉ là món ăn lót dạ buổi sáng, xôi xéo còn là một nét văn hóa ẩm thực đặc trưng của người miền Bắc. Dù qua bao thế hệ, hương vị ấy vẫn giữ nguyên nét giản dị, nhưng đủ sức gây thương nhớ cho những người con xa xứ và cả những thực khách khó tính.

Xôi xéo nổi tiếng với màu vàng đẹp mắt và hương vị thơm ngon – Ảnh: Internet

Cách Nấu Xôi Xéo Ngon Chuẩn Vị Truyền Thống

Nguyên Liệu Làm Xôi Xéo

Để làm được món xôi xéo thơm ngon, bạn cần chuẩn bị các nguyên liệu sau:

Cách Làm Xôi Xéo Truyền Thống

Bước 1: Ngâm Và Xử Lý Gạo Nếp

Chọn loại nếp cái hoa vàng hoặc nếp nương hạt dài, thơm.

Vo sạch gạo nếp cho hết bụi bẩn, sau đó ngâm với nước ấm trong khoảng 6 – 8 tiếng hoặc qua đêm để gạo nở đều, mềm hơn khi hấp.

Sau khi ngâm, xả lại với nước lạnh, để ráo. Trộn đều với nửa thìa cà phê muối và một chút bột nghệ (có thể dùng nghệ tươi giã nhuyễn và lọc lấy nước), đây chính là bí quyết tạo nên màu vàng óng đặc trưng của xôi xéo.

Ngâm gạo nếp ít nhất 6 tiếng để nở đều, mềm hơn khi hấp – Ảnh: Internet

Bước 2: Sơ Chế Và Nấu Đậu Xanh

Vo sạch đậu xanh đã đãi vỏ, ngâm nước từ 2 – 3 tiếng cho mềm.

Đem đậu đi hấp hoặc nấu chín, sau đó giã nhuyễn hoặc xay mịn khi còn nóng.

Nắm đậu thành từng khối tròn hoặc dài để khi ăn có thể cắt xéo thành từng lát mỏng. Chính chi tiết “cắt xéo” này đã làm nên cái tên rất đặc trưng của món xôi xéo.

Đậu xanh sau khi nấu chín thì giã nhuyễn và vo lại thành khối tròn – Ảnh: Internet

Bước 3: Làm Hành Phi Và Mỡ Hành

Bóc vỏ và thái lát mỏng hành tím, sau đó phi trong mỡ gà (nếu có) hoặc dầu ăn cho đến khi hành chuyển màu vàng sậm, giòn rụm.

Vớt hành ra để trên giấy thấm dầu. Phần mỡ hành sau khi phi giữ lại để chan lên xôi khi ăn, giúp món ăn thêm thơm béo và dậy mùi hấp dẫn.

Hành tím phi vàng giòn rồi vớt ra – Ảnh: Internet

Bước 4: Đồ Xôi (Hấp Xôi)

Lần 1: Hấp sơ xôi

• Đun sôi nước trong xửng hấp.
• Trải khăn xô lên xửng, cho phần nếp đã ngâm, trộn với muối và nước nghệ vào, dàn đều mặt. Dùng đũa chọc vài lỗ nhỏ để hơi nước thoát đều.
• Phủ thêm một lớp khăn mỏng lên trên để ngăn nước nhỏ giọt làm nhão xôi.
• Hấp khoảng 35–40 phút, đến khi xôi vừa chín khoảng 80%.
• Lấy xôi ra, tãi mỏng lên mâm hoặc rổ cho nguội bớt. Nếu làm số lượng nhiều, có thể cấp đông để dùng dần.

Lần 2: Hấp lại trước khi ăn

• Vẩy nhẹ chút nước lên xôi hoặc xới tơi cùng một ít mỡ gà để tăng độ béo và mềm.
• Hấp lại khoảng 10–15 phút đến khi xôi chín hoàn toàn, dẻo thơm như mới nấu.

Có thể cho thêm vài lá dứa vào hấp cùng để xôi thơm hơn – Ảnh: Internet

Nếu muốn tiết kiệm thời gian, bạn có thể nấu xôi xéo bằng nồi cơm điện. Trộn nếp, nghệ và muối như trên, sau đó cho vào xửng hấp của nồi cơm và nấu như bình thường. Tuy nhiên, để đạt được độ dẻo tơi và chuẩn vị nhất, đồ xôi bằng xửng truyền thống vẫn là lựa chọn tối ưu.

Bước 5: Trình Bày Và Thưởng Thức

Múc xôi ra đĩa hoặc lá chuối cho đúng phong vị xưa.

Dùng dao bén xắt mỏng đậu xanh đã nắm, xếp đều lên mặt xôi. Chan một thìa mỡ hành lên trên, rồi rắc hành phi giòn rụm lên trên cùng là hoàn thành.

Dĩa xôi xéo thành phẩm có màu vàng óng bắt mắt, mùi thơm lan tỏa hấp dẫn. Hạt xôi mềm dẻo, đậu xanh bùi mịn, kết hợp với hành phi giòn rụm và lớp mỡ hành béo nhẹ, tạo nên tổng thể hương vị hài hòa, đậm đà.

Thành quả là dĩa xôi xéo vàng óng, dậy mùi thơm, hạt xôi mềm dẻo – Ảnh: Internet

Biến Tấu Xôi Xéo Hiện Đại

Không chỉ dừng lại ở cách làm truyền thống, xôi xéo ngày nay đã được biến tấu đa dạng để phù hợp với khẩu vị, nhu cầu dinh dưỡng và thói quen ăn uống hiện đại. Những biến tấu này không chỉ giúp món ăn thêm phần hấp dẫn mà còn tạo sự mới mẻ trong trải nghiệm ẩm thực.

Xôi Xéo Pate Ruốc

Sự kết hợp giữa đậu xanh nghiền mịn, pate béo ngậy và ruốc thịt mặn mà tạo nên một món xôi giàu đạm, đầy đủ năng lượng cho bữa sáng. Vị bùi béo của pate hòa quyện cùng hương thơm của hành phi và ruốc giúp món ăn thêm phần đậm đà, được nhiều người yêu thích, đặc biệt là giới trẻ văn phòng.

Xôi xéo pate ruốc là bữa sáng được dân văn phòng yêu thích – Ảnh: Internet

Xôi Xéo Chả Quế, Trứng Muối

Chả quế thơm lừng với lớp vỏ cháy cạnh nhẹ, ăn kèm trứng muối bùi béo là một sự bổ sung hoàn hảo cho phần xôi mềm dẻo. Món ăn mang đến hương vị đậm đà, phù hợp cho những ai thích xôi mặn nhưng không quá nhiều dầu mỡ. Đây cũng là lựa chọn phổ biến trong các hộp xôi bán sẵn tại cửa hàng tiện lợi.

Xôi Xéo Gà Xé Cay, Xôi Xéo Chay

• Xôi xéo gà xé cay là lựa chọn lý tưởng cho những ai thích vị cay nồng. Gà xé được rim sa tế thấm vị, ăn cùng xôi tạo cảm giác ấm bụng, thích hợp cho bữa trưa nhanh gọn nhưng vẫn đủ chất.
• Xôi xéo chay lại là phiên bản nhẹ nhàng, thanh đạm, rất phù hợp cho người ăn chay hoặc muốn đổi vị. Thường ăn kèm với đậu hũ chiên giòn, nấm kho đậm đà, hoặc chả chay làm từ đậu và rau củ.

Xôi Xéo Kẹp Lá Chuối Mang Đi

Một biến tấu “hot trend” thú vị khác là xôi xéo gói lá chuối, mang đậm phong cách dân dã nhưng vô cùng tiện lợi. Lá chuối không chỉ giúp giữ ấm và giữ hương mà còn tạo mùi thơm nhẹ cho xôi. Hình thức gói này rất phổ biến ở các hàng xôi mang đi, thích hợp cho người bận rộn cần bữa sáng nhanh, gọn và đủ dinh dưỡng.

Lá chuối giúp giữ ấm và tạo mùi thơm nhẹ cho xôi – Ảnh: Internet

Bí Quyết Hấp (Đồ) Xôi Dẻo, Tơi Và Chín Đều

Để xôi xéo ngon đúng điệu, việc hấp xôi rất quan trọng. Dưới đây là một số bí quyết giúp bạn có được mẻ xôi mềm dẻo, không bị nhão hay khô cứng:

• Ngâm nếp đủ lâu (tối thiểu 6 tiếng hoặc qua đêm): Giúp hạt nếp nở đều, mềm và nhanh chín hơn.
• Khi hấp, phủ khăn sạch lên mặt xửng rồi mới đậy nắp để tránh hơi nước nhỏ xuống làm xôi nhão.
• Nếu xôi còn sống hoặc hơi cứng, có thể rưới thêm chút nước sôi, đảo đều rồi hấp thêm 10–15 phút.
• Không nên đậy nắp kín suốt quá trình hấp, nên hé nắp vài lần để hơi nước thoát bớt, giúp xôi tơi và dẻo hơn.

Xôi Xéo Thường Ăn Kèm Với Gì Để Tăng Hương Vị?

Để món xôi xéo thêm phần hấp dẫn, bạn có thể kết hợp với các nguyên liệu ăn kèm sau:

• Hành phi: Không thể thiếu trong xôi xéo, tạo mùi thơm đặc trưng và độ giòn hấp dẫn.
• Mỡ hành: Giúp xôi có độ bóng đẹp, dậy mùi béo ngậy cuốn hút.
• Ruốc thịt, pate, chả quế, gà xé cay: Tăng hương vị, giúp món ăn đa dạng và bớt ngán.
• Dưa góp hoặc đồ chua: Nhất là dưa leo muối hoặc củ cải ngâm, giúp cân bằng vị béo và tạo độ thanh mát.

Những món ăn kèm cực hợp với xôi xéo – Ảnh: Internet

Cách Bảo Quản Xôi Xéo

Để đảm bảo chất lượng và hương vị của xôi xéo nếu không dùng ngay, bạn có thể bảo quản chúng như sau:

• Bảo quản thời gian ngắn (dưới 1 ngày): Để xôi trong hộp kín, bảo quản ở ngăn mát tủ lạnh. Khi ăn bạn chỉ cần hấp lại hoặc hâm nóng bằng lò vi sóng.
• Bảo quản thời gian dài (1 tuần): Cho xôi vào túi/hộp kín, bảo quản ở ngăn đá. Khi dùng nên rã đông tự nhiên rồi hấp lại để giữ độ mềm dẻo.

Lưu ý: Không nên để xôi ở nhiệt độ phòng quá 4 tiếng, đặc biệt trong thời tiết nóng, vì dễ khiến xôi bị thiu hoặc lên men.

Xôi xéo không chỉ là món ăn sáng quen thuộc mà còn là nét đẹp tinh tế trong văn hóa ẩm thực Hà Nội. Với những nguyên liệu dễ tìm, cách làm đơn giản mà Hướng Nghiệp Á Âu vừa giới thiệu, bạn hoàn toàn có thể tự tay nấu tại nhà để cùng gia đình thưởng thức hoặc phát triển thành món ăn bán mang đi đầy tiềm năng.

Là một tín đồ mê xôi, ngoài cách làm xôi xéo chuẩn vị, bạn có thể tham khảo thêm nhiều món xôi ngon khác như xôi lá cẩm tím đẹp mắt, xôi gấc dẻo đỏ rực may mắn hay xôi đậu phộng bùi béo, dân dã. Mỗi món đều mang hương vị riêng, cho bạn thêm nhiều lựa chọn hấp dẫn cho bữa sáng hoặc đãi tiệc.

Nếu bạn yêu thích các món ăn truyền thống và muốn học thêm nhiều công thức chế biến xôi mặn, xôi ngọt để chiêu đãi người thân hoặc phát triển kinh doanh, đừng ngần ngại điền vào form bên dưới. Hướng Nghiệp Á Âu sẽ tư vấn cho bạn khóa học phù hợp nhất, giúp bạn tự tin chinh phục đam mê nấu nướng.