Cá Bơn Là Gì? Các Món Ngon Chế Biến Từ Cá Bơn

Trong thế giới ẩm thực phong phú, có một loại cá khiến cả đầu bếp chuyên nghiệp lẫn người nội trợ đều “phải lòng” đó chính là cá bơn. Loại cá nổi bật với vị ngọt thanh, ít tanh, lại dễ biến tấu thành đủ món ngon hấp dẫn. Không chỉ góp mặt trong những bữa cơm gia đình ấm cúng, cá bơn còn là nguyên liệu cao cấp xuất hiện trong thực đơn của nhiều nhà hàng Nhật, Hàn với các món như sashimi, nướng, chiên giòn… đầy hấp dẫn.

Cá bơn là nguyên liệu cao cấp, được săn đón ở nhiều nhà hàng lớn – Ảnh: Internet

Bạn từng nghe đến cá bơn nhưng chưa thật sự hiểu rõ về loại cá này? Cá bơn có những đặc điểm gì, làm món gì ngon và cần lưu ý gì khi chọn mua, bảo quản? Hãy cùng Hướng Nghiệp Á Âu khám phá tất tần tật về loại cá đặc biệt này trong bài viết dưới đây nhé!

Cá bơn là cá gì?

Cá bơn là tên gọi chung cho nhiều loài cá biển hoặc nước ngọt thuộc họ cá thân dẹt (Pleuronectidae). Đặc điểm đặc trưng của cá bơn là thân hình mỏng, dẹt, mắt nằm lệch về một bên (thường là bên phải), da màu nâu sẫm. Chúng thường ngụy trang bằng cách nằm ẩn trong những lớp bùn có màu sắc trùng với màu da của mình nên khó bị con mồi phát hiện.

Ở Việt Nam, cá bơn còn được gọi là cá thờn bơn hoặc cá lưỡi trâu. Trên thế giới, cá bơn được chia thành nhiều loại, trong đó phổ biến nhất là:

• Cá bơn Nhật Bản (Hirame): Thường sống ở đại dương sâu, có giá trị dinh dưỡng cao hơn các loại cá khác. Ở Nhật Bản, mùa đánh bắt rơi vào tháng 1 đến tháng 4, đây cũng là lúc thịt cá đạt chất lượng cao nhất. Loại cá này được ưa chuộng để làm sashimi nhờ thịt mềm ngọt, ít xương.
• Cá bơn Đại Tây Dương (Halibut): Đây là loại cá bẹt lớn nhất thế giới, thường sống ở đáy biển có độ sâu từ 50-2000m.
• Cá bơn Hàn Quốc (Olive): Là loại cá được nhập khẩu nhiều nhất ở Việt Nam, sống ở được cả nước ngọt và nước mặn. Cá có hình dẹp, màu nâu sẫm và có đốm trên da, được yêu thích vì hương vị thơm ngon và giá trị dinh dưỡng cao.

Cá bơn Hàn Quốc là loại được yêu thích và nhập khẩu nhiều nhất ở Việt Nam – Ảnh: Internet

Môi trường sống và đặc tính sinh học của cá bơn

Cá bơn là loài cá có khả năng thích nghi linh hoạt, có thể sinh sống ở cả môi trường nước mặn, nước lợ và nước ngọt, tùy vào từng loài cụ thể. Tuy nhiên, phần lớn các giống cá bơn phổ biến hiện nay thường sinh trưởng tại vùng biển hoặc cửa sông ven biển, nơi có độ mặn trung bình và dòng nước lưu thông ổn định.

Tại Việt Nam, cá bơn thường phân bố tập trung ở các tỉnh ven biển miền Trung như Quảng Ngãi, Phú Yên, Bình Định, Khánh Hòa. Chính bởi những địa điểm này có điều kiện thủy sinh phù hợp: nước mát, sạch, đáy biển có bùn cát, nhiều sinh vật nhỏ.

Mùa sinh sản của cá bơn thường rơi vào thời điểm nước ấm, từ cuối xuân đến đầu hè. Cá cái đẻ trứng dưới đáy biển, trứng nở thành ấu trùng nổi trôi theo dòng nước trước khi quay lại sống ở tầng đáy.

Giá trị dinh dưỡng của cá bơn

Cá bơn nổi tiếng nhờ hàm lượng dinh dưỡng cao, đặc biệt là:

• Protein chất lượng cao, dễ tiêu hóa.
• Omega-3 (DHA, EPA) giúp phát triển trí não và tim mạch.
• Vitamin D, B12, B6.
• Khoáng chất như canxi, magie, phốt pho, selen.

Theo nghiên cứu, 100g cá bơn cung cấp khoảng 90–120 kcal (tùy loại), rất phù hợp cho người ăn kiêng hoặc đang phục hồi sức khỏe.

Cá bơn chứa hàm lượng chất dinh dưỡng cao, phù hợp cho người cần bồi bổ sức khỏe – Ảnh: Internet

Lợi ích sức khỏe từ cá bơn

Không chỉ được ưa chuộng bởi hương vị thanh ngọt, dễ ăn, cá bơn còn là một nguồn thực phẩm bổ dưỡng mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Dưới đây là những điểm nổi bật khiến cá bơn trở thành lựa chọn lý tưởng trong chế độ ăn uống hàng ngày.

Tốt cho não bộ và trí nhớ

Trong cá bơn có chứa DHA và EPA – hai loại axit béo omega-3 quan trọng đối với sức khỏe não bộ. DHA giúp nuôi dưỡng tế bào thần kinh, cải thiện khả năng ghi nhớ và tập trung, đặc biệt có lợi cho trẻ nhỏ trong giai đoạn phát triển trí tuệ, cũng như người lớn tuổi cần duy trì sự minh mẫn.

Bảo vệ tim mạch

Nhờ giàu axit béo không bão hòa, đặc biệt là omega-3, cá bơn giúp làm giảm lượng cholesterol xấu (LDL), hỗ trợ điều hòa huyết áp và giảm nguy cơ hình thành cục máu đông. Thực đơn có cá bơn thường xuyên giúp phòng tránh các bệnh lý về tim mạch như nhồi máu cơ tim.

Ăn cá bơn thường xuyên giúp phòng chống các bệnh lý về tim mạch – Ảnh: Internet

Tăng cường hệ miễn dịch và làm đẹp da

Thịt cá bơn cung cấp lượng lớn vitamin A, vitamin E và các khoáng chất như kẽm, selenium – những chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp cơ thể chống lại tác nhân gây hại, tăng sức đề kháng. Đồng thời, nhóm dưỡng chất này cũng góp phần nuôi dưỡng làn da sáng khỏe, làm chậm quá trình lão hóa.

Lựa chọn lành mạnh cho người già và trẻ nhỏ

Cá bơn có thịt mềm, ít xương dăm, dễ tiêu hóa là nguồn protein chất lượng cao phù hợp cho cả trẻ em đang trong giai đoạn phát triển và người lớn tuổi có hệ tiêu hóa nhạy cảm. Ngoài ra, nhờ hàm lượng béo lành mạnh, cá bơn cũng là thực phẩm lý tưởng cho người đang trong chế độ ăn kiêng hoặc phục hồi sau ốm.

Cá bơn đặc biệt tốt cho sức khỏe người già và trẻ nhỏ – Ảnh: Internet

Những món ngon từ cá bơn

Cá bơn nướng muối ớt

Cá bơn nướng muối ớt luôn nằm trong “top list” những món được yêu thích nhất ở các nhà hàng bởi vị thơm nồng và bắt vị. Cá bơn được làm sạch, để nguyên con hoặc cắt khúc tùy kích thước, sau đó ướp với hỗn hợp muối hột giã nhỏ, ớt tươi băm, tỏi, tiêu và một ít dầu ăn để gia vị thấm đều.

Cá bơn nướng muối ớt giòn ngon, ăn cùng rau sống là “đúng bài” – Ảnh: Internet

Cá sau khi ướp khoảng 30 phút sẽ được nướng trên bếp than hoa cho đến khi lớp da xém nhẹ, dậy mùi thơm nức mũi. Nếu không có bếp than, bạn hoàn toàn có thể sử dụng nồi chiên không dầu hoặc lò nướng đều cho kết quả tuyệt vời. Khi thưởng thức, đừng quên cuốn cá với rau sống, bánh tráng và chấm cùng nước mắm tỏi ớt chua ngọt đảm bảo “vét sạch dĩa”.

Sashimi cá bơn (Kiểu Nhật)

Đối với những ai yêu ẩm thực Nhật Bản, sashimi cá bơn (hirame) là món không thể bỏ qua. Thịt cá bơn được phi lê thành từng lát mỏng, trình bày nghệ thuật trên đĩa cùng củ cải trắng bào, lá tía tô và hoa ăn được.

Sashimi cá bơn là món ăn giữ trọn vẹn dưỡng chất tự nhiên từ cá – Ảnh: Internet

Vị cá bơn sống ngọt thanh, béo nhẹ nhưng không ngấy, tan ngay trong miệng khi ăn cùng một chút mù tạt (wasabi) và nước tương Nhật (shoyu). Đây là món ăn thể hiện sự tinh tế trong cách thưởng thức, đồng thời giúp giữ lại trọn vẹn dưỡng chất tự nhiên từ cá.

Cá bơn chiên giòn

Nếu bạn đang tìm một món ăn phù hợp cho cả người lớn lẫn trẻ nhỏ, thì cá bơn chiên giòn chính là lựa chọn lý tưởng. Cá có thể để nguyên con (nếu cá nhỏ) hoặc cắt khúc vừa ăn, tẩm qua một lớp bột chiên giòn hoặc bột mì rồi thả vào chảo dầu sôi.

Cá bơn chiên giòn là món ăn hoàn hảo cho thực đơn nhà bạn – Ảnh: Internet

Chỉ trong vài phút, cá sẽ có lớp vỏ ngoài vàng giòn rụm, còn phần thịt bên trong vẫn mềm ngọt, không bị khô. Món này ăn cùng tương ớt, xốt mayonnaise hoặc nước mắm tỏi ớt đều “hợp cạ”.

Cá bơn hấp xì dầu

Một món ăn vừa đơn giản vừa giữ trọn hương vị tự nhiên của cá bơn chính là hấp xì dầu. Sau khi làm sạch, cá bơn được xếp lên đĩa, rắc lên vài lát gừng, hành lá, ớt và đem hấp cách thủy khoảng 10-15 phút. Khi cá chín, chan thêm hỗn hợp xì dầu pha với đường, dầu mè và nước gừng nóng, mùi thơm bốc lên vô cùng hấp dẫn.

Cá bơn hấp với xì dầu vừa đơn giản lại ngon miệng – Ảnh: Internet

Cá bơn hấp xì dầu thích hợp dùng trong những bữa cơm gia đình ấm cúng, đặc biệt với người ăn kiêng hoặc thích món thanh đạm.

Canh chua cá bơn

Kết hợp cá bơn cùng các nguyên liệu quen thuộc như cà chua, thơm (dứa), bạc hà, giá đỗ, đậu bắp… bạn sẽ có ngay một nồi canh chua thanh mát, chống ngán hiệu quả. Cá được cắt khúc, nấu cùng nước dùng có vị chua nhẹ từ me hoặc giấm, thêm chút rau thơm như ngò gai, rau om là tròn vị.

Cá bơn nấu canh chua là món ăn thanh nhiệt, chống ngán hiệu quả trong bữa cơm gia đình – Ảnh: Internet

Món canh này rất thích hợp dùng trong những ngày oi nóng hoặc sau những bữa ăn nhiều dầu mỡ, giúp trung hòa vị giác và hỗ trợ tiêu hóa.

Mẹo chọn và bảo quản cá bơn

Cách nhận biết cá bơn tươi ngon

• Thân cá còn đàn hồi, không bị mềm nhũn.
• Da cá sáng bóng, không có mùi tanh hôi nồng.
• Mắt cá trong, mang đỏ tươi.
• Khi ấn vào thịt không bị lõm lâu.

Bảo quản cá bơn đúng cách

• Nếu để tươi: Sau khi sơ chế đem cá bơn bọc kín, để ngăn mát, dùng trong 1–2 ngày.
• Nếu trữ đông: Đây là cách giữ cá bơn lâu hư hơn. Làm sạch cá xong, bạn có thể bọc hút chân không hoặc đựng hộp kín, cấp đông ở nhiệt độ –18°C.
• Cá đã nấu chín nên dùng hết trong ngày, nếu còn thì bảo quản ngăn mát tối đa 1 ngày.

Câu Hỏi thường gặp về cá bơn?

Cá bơn nước ngọt và cá bơn biển có gì khác nhau?

Cá bơn nước ngọt và cá bơn biển đều thuộc nhóm cá thịt trắng nhưng lại có một số điểm khác biệt rõ rệt:

• Cá bơn biển (thường sống ở Nhật Bản, Hàn Quốc hoặc các vùng biển sâu) có kích thước lớn hơn, phần thịt chắc và dai, hương vị đậm đà đặc trưng của cá biển. Đây là loại cá thường được dùng để làm sashimi, nướng hoặc hấp xì dầu nhờ giữ nguyên được độ ngọt thịt và ít tanh.
• Cá bơn nước ngọt phổ biến hơn ở Việt Nam, đặc biệt tại các tỉnh miền Tây. Cá có thân nhỏ, thịt mềm hơn, vị thanh nhẹ, phù hợp để nấu canh chua, kho tiêu hoặc chiên giòn. Cá bơn nước ngọt rất được ưa chuộng vì giá cả hợp lý và dễ chế biến.

Cá bơn có nhiều xương không?

Một trong những lý do cá bơn được yêu thích là vì ít xương, phần lớn chỉ có xương sống và xương viền dọc hai bên thân. Thịt cá bơn tách thớ ngang rõ ràng, dễ lọc và không có nhiều xương dăm, rất phù hợp với trẻ nhỏ, người lớn tuổi hoặc những ai không thích phải “gỡ xương” khi ăn.

Khô cá bơn có ngon không?

Khô cá bơn là một biến tấu thú vị từ cá bơn tươi, thường được phơi hoặc sấy khô vừa phải để giữ lại độ dai và vị ngọt nguyên bản. Khô cá bơn có thể chiên giòn, nướng than hoặc rim mắm tỏi đều ngon.

Khô cá bơn dễ bảo quản, phù hợp mang đi trong các chuyến đi xa – Ảnh: Internet

Đây là lựa chọn yêu thích trên bàn nhậu hoặc bữa cơm gia đình đơn giản nhưng đậm đà. Ngoài ra, khô cá bơn cũng dễ bảo quản, phù hợp mang đi xa hoặc dùng dần trong các dịp lễ.

Cá bơn đen, đỏ và vàng khác nhau như thế nào?

Đây là các dòng cá bơn khác nhau về giống loài, màu sắc da và vùng sinh sống:

• Cá bơn đen (Black Halibut): Nguồn gốc từ Nhật Bản, có thân dẹt, da màu xám đen hoặc nâu sậm, thịt săn chắc, thường dùng làm sashimi hoặc cá nướng. Đây là loại cá có giá trị cao nhất.
• Cá bơn đỏ: Thường được đánh bắt ở vùng biển Hàn Quốc, có lớp da màu đỏ cam nhẹ, thịt trắng, ngọt thanh. Cá bơn đỏ rất được ưa chuộng trong các món hấp hoặc sashimi trong nhà hàng cao cấp.
• Cá bơn vàng: Phổ biến tại Việt Nam, đặc biệt ở khu vực duyên hải miền Trung. Loại này có giá mềm, thịt béo và thơm, phù hợp cho chế biến đa dạng như chiên, kho, hấp.

Mỗi loại đều có những đặc điểm riêng, tùy món ăn mà bạn dự định nấu mà có thể lựa chọn loại cá bơn phù hợp.

Bạn yêu thích những món ăn từ cá bơn nhưng chưa tự tin chế biến đúng kỹ thuật? Truy cập ngay website của Hướng Nghiệp Á Âu, điền thông tin để được tư vấn chi tiết về các khóa học nấu ăn từ cơ bản đến nâng cao. HNAAu sẽ giúp bạn làm chủ căn bếp và chế biến đúng chuẩn từ nguyên liệu cao cấp đến những nguyên liệu dân dã hằng ngày.